هموطنان عزیز و دوستان گرامی
افزایش شمار مهاجران افغانی در ایران پس از قدرت گرفتن مجدد گروه طالبان، وضعیت بغرنج اقتصادی در ایران، بیکاری مزمن، بحران مشروعیت سیاسی حکومت و انباشت مشکلات اجتماعی حاکم بر کشور، تلاش حکومت و برخی گروه‌های ذینفع برای بهره‌برداری از احساسات مردم علیه افغان‌ها در راستای منافع خود، باعث رشد کم سابقه «افغان‌هراسی» در ایران طی ماه‌های اخیر شده است.
طبق گفته آژانس پناهندگان سازمان ملل که به تأیید احمد وحیدی وزیر کشور دولت رئیسی نیز رسیده، شمار شهروندان افغانی که در ایران زندگی میکنند، اخیرأ به حدود 5 میلیون نفر برآورد شده است. این رقم معادل تقریبا 5,8 درصد جمعیت کنونی ایران به شمار می‌رود. وزیر آموزش و پرورش ایران نیز در تثبیت این مورد، اوایل مهرماه از تحصیل 600 هزار دانش آموز تبعه خارجی در مدارس این کشور خبر داد. بنا براین، ادعاهایی که در برخی از شبکه‌های اجتماعی، درباره حضور 10 تا 15 میلیون شهروند افغانستان در ایران میشود، نادرست میباشد. انتشار مطالب متعدد با ادبیات «بیگانه هراسی» در میان بعضی شبکه‌های اجتماعی طی ماه‌ها و هفته های گذشته علاوه بر هتاکی و اتهامات کلامی در برخی از موارد، تبدیل به حملات و خشونت فیزیکی نیز علیه مهاجران افغان شده است. در روزهای گذشته چندین ویدئوی ناراحت کننده از آزار و اذیت شهروندان افغانستانی مقیم ایران در شبکه‌های اجتماعی منتشر و حتی حملاتی نیز به منازل افغان‌ها در شهرهای مختلف ایران گزارش شده است.
اینگونه مطالب و افکار که سعی در مقصر جلوه دادن مهاجران و پناهندگان به عنوان عامل اصلی مشکلات کشور به ویژه مشکلات اقتصادی بوده، در کشوری مثل ایران که از یک استبداد تاریخی رنج می‌برد و فاقد جامعه مدنی فعال و آزاد میباشد، به غایت خطرناک و بسختی میتواند رفتارهای ضد مهاجران را در جامعه کنترل کند. با توجه به این مهم که اکثر شهروندان افغانی علی‌رغم سال‌ها سکونت و زندگی در ایران یا حتی فرزندانشان که در ایران متولد شده اند نیز با مشکلات زیادی برای گرفتن حقوق شهروندی مواجه بوده، و در ایران در یک تبعیض سیستماتیک و رسمی و بحران هویتی، که فضا را برای تنش برای این شهروندان و جامعه ایران مستعد میسازد، زندگی میکنند.
ما دو سازمان حقوق بشری در وین معتقدیم که در درجه نخست و در سطح کلان دولت مسئول حل و فصل مشکلات پناهندگان است. از جانب سازمان ملل و NGO برنامه‌ها و ساختار های مختلف و متعددی به منظور ادغام مهاجران با جامعه میزبان پیشنهاد و اجرا شده و دولت ایران هم میتواند از این طرح‌ها و برنامه ها استفاده کند. ما عدم اراده کافی و سوء مدیریت در سیاست ادغام و انتگراسیون مهاجران افغان، استفاده ابزاری از آنها، مقصر جلوه دادن آنها در کاستی ها، فقر اقتصادی، تورم و بیکاری حاکم بر کشور،که موجب ایجاد تنش در زندگی مسالمت آمیز بین این مهاجران و قسمی از جامعه ایران شده را، در مسؤلیت حکومت جمهوری اسلامی دانسته و خواهان اتمام ناکارامدی ها در این مهم هستیم.
ما چنین رفتار و رویکرد هایی را علیه شهروندان افغان برضد اصول حقوق بشر و کنوانسیون حقوق پناهندگان دانسته و خواستار مسؤلیت پذیری دولت جمهوری اسلامی میباشیم. دولت ایران به کنوانسیون حقوق پناهندگان یا کنوانسیون ژنو متعهد است و مانند سایر کشورهای عضو سازمان ملل ملزم به رعایت حقوق انسانی پناهندگان میباشد.
با درود فراوان